Etika we özüni alyp barş kodeksi

1) Maksady we sebiti

Kodeks işgärler, ýolbaşçylar, potratçylar we wagtlaýyn işgärler üçin hökmany ahlak standartlaryny we özüni alyp barş kadalaryny kesgitleýär. Ol barlygyň ähli ýerlerine we ýurisdiksiýalaryna, şol sanda uzakdaky işe we jemgyýetçilik aragatnaşyklaryna degişlidir.

2) Gymmatlyklarymyz (sütünlerimiz)

1. Dogruçyllyk we kanunylyk. Biz kanuny we ygtyýarnamalaryň şertlerini berjaý edýäris.
2. Hormat we deň mümkinçilikler. Diskriminasiýa/azar bermäge çydamsyzlyk.
3. Oýunçylary we jemgyýeti goramak. Jogapkärçilikli oýun, laýyklyk we howpsuzlyk.
4. Gizlinlik we maglumatlar. Şahsy we täjirçilik maglumatlary goraýarys.
5. Nol korrupsiýa. Para bermek, yzyna gaýtarmak, yglan edilmeýän sowgatlary gadagan etmek.
6. Jogapkärçilik we gürlemek batyrlygy. Her kim düzgün bozulandygy barada howpsuz habar berip biler.

3) Rollar we jogapkärçilik (RACI)

Işgärleriň hemmesi - Kodeksi bilmek, okuw geçmek, düzgün bozmalar barada habar bermek. (R)

Dolandyryjylar - şahsy mysal, düzgün bozmalaryň öňüni almak, habar kanallaryny goldamak. (A/R)

HR/L & D - okamagyň tassyklamalaryny okamak we hasaba almak. (R)

Compliance/Legal/DPO/InfoSec - kodeksiň düzgünlerini düşündirmek, derňemek, täzelemek. (R/C)

Internal Audit - berjaý edilişiniň garaşsyz barlagy. (C)

Ehes/Maslahat - "tone from the top", çeşmeler we sanksiýalar. (A)

4) Özüňi alyp barşyň standartlary (binýady)

Hormat bilen aragatnaşyk, agressiýa/gorkuzma/gorkuzma ýok.
Messengerlerde/sosial ulgamlarda professional aragatnaşyklar; içerki maglumatlary aýan etmezlik.
Iş/nobatçylyk wagtynda psihaktiw maddalary ulanmagy gadagan etmek.
Bähbitleriň gapma-garşylygyna we korrupsiýa nol çydamlylyk.
Saglygy goraýyş we zähmet howpsuzlygy kadalaryny berjaý etmek.

5) Bähbitleriň gapma-garşylyklary

Gapma-garşylyk - şahsy peýdanyň kompaniýanyň ýa-da oýunçylaryň bähbidine çözgütlere täsir edýän (ýa-da täsir edýän ýaly görünýän) ýagdaýy.

• Siz iş alyp barýan üpjün edijiniň/affiliatyň garyndaşlary/ýakyn adamlary.
• Hyzmatdaşda/bäsdeşde daşarky iş bilen meşgullanmak.
• Çözgütlere täsir edip biljek şahsy maýa goýumlary.
• Talaplar: CoI görnüşinde derrew aýan etmek, Kanuny/Compliance tassyklamak; zerur bolanda - çözgütlerden ýüz öwürmek.

6) Sowgatlar, çakylyklar, wekilçilik çykdajylary

Gadagan edilýär: nagt pul, nagt ekwiwalentleri, çözgüt üçin sowgatlar/güýmenje, tender döwründe sowgatlar.
Çäkler: ýerli syýasata laýyklykda simwoliki sowgatlar paýhasly çäklerde (sanawda ýazylýar).
Talap edilýär: aç-açanlyk, çykdajylary öňünden ylalaşmak, ulgamda resminamalaşdyrmak.

7) Korrupsiýa garşy göreş we döwlet edaralary bilen özara gatnaşyklar

Paralaryň, "ýönekeýleşdirilen tölegleriň", gizlin komissiýalaryň, toslama şertnamalaryň gadagan edilmegi.
Araçylar/agentler - diňe KYB-barlagdan we korrupsiýa garşy bellikler bilen baglaşylan şertnamalardan soň.
Düzgünleşdirijiler bilen islendik aragatnaşyk - bellenen jogapkärleriň üsti bilen; doly, dogry we öz wagtynda maglumat.

8) Gizlinlik we maglumatlar

PII-ni minimallaşdyrmak, "iň az zerur" ýörelgesi boýunça elýeterlilik.
PII-ni açyk kanallarda ibermegi gadagan etmek; skrinshotlary gizlemek.
DSAR we hukuk goraýjy edaralaryň haýyşlary - tassyklanan amallar boýunça DPO/Legal arkaly.
Saklamak we aýyrmak - retensiýa syýasatynyň çäginde.

9) Kompaniýanyň maglumat howpsuzlygy we aktiwleri

MFA, güýçli parollar, hasap maglumatlarynyň paýlaşylmagyny gadagan etmek hökmanydyr.
Diňe tassyklanan enjamlary/programma üpjünçiligini ulanýarys, fişing/hadysalar barada derrew habar berýäris.
Kompaniýanyň aktiwleri (maglumatlar, kod, enjam, PO ygtyýarnamalary) iş maksatlary üçin berk ulanylýar.

10) Ahlak marketingi, affiliatlar we mahabat

Kämillik ýaşyna ýetmedikleri/ejiz toparlary aldatmak, gizlin şertler, nyşana almak gadagandyr.
Mahabat ýerli kadalara laýyk gelýär (ýaş süzgüçleri, diskleýmerler, "agressiw" ritorikanyň gadagan edilmegi).
Affiliates biziň standartlarymyzy berjaý etmäge borçludyrlar: KYB, döredijilik syýasaty, düzgün bozmalar ýüze çykan halatynda gözegçilik we sanksiýalar.

11) Jogapkär oýun (RG) we oýunçylary goramak

Çäklendirmeleri/öz-özüni aýyrmalary berjaý etmek, aragatnaşyklaryň dogry skriptleri.
Basyş/manipulýasiýa gadaganlygy; bonuslaryň/ýeňişleriň kadalarynyň aç-açanlygy.
Gowşaklyk alamatlarynda - RG prosedurasy boýunça hereketler, eskalasiýa we resminamalar.

12) AML/CFT we sanksiýalar - özüni alyp baryş kadalary

Tipping-off gadaganlygy (müşderä şübhe faktyny/SAR aýan edip bolmaz).
Signallaryň dogry eskalasiýasy, wakalarda doly subutnama binýady.
Düzgünlerden/barlagdan aýlanyp geçmekde "kömege" nol çydamlylyk.

13) Deň mümkinçilikler we goşulma

Islendik alamatlar boýunça diskriminasiýany gadagan etmek, şol sanda işe alnanda/tölenende/baha berlende.
Yzarlamalara, mikrogrubalara, zäherli hereketlere çalt reaksiýa.
Aýratyn zerurlyklary bolan işgärler üçin amatly şertler.

14) Köpçülikleýin habar beriş serişdeleri we sosial ulgamlarda aragatnaşyk

Kompaniýanyň adyndan ygtyýarly şahslar çykyş edýärler.
Şahsy hasaplarda - içerki maglumatlary/PII/täjirçilik syryny aýan etmezden "pikir şahsy" diýen görkezme.

15) Potratçylar we üpjün edijiler bilen iş

Üpjün edijiler üçin kod hökmanydyr (korrupsiýa garşy, zähmet standartlary, maglumatlaryň howpsuzlygy).
Düzgün bozulan mahalynda auditiň we hyzmatdaşlygy bes etmegiň hukugy.

16) Düzgün bozmalar barada habar (whistleblowing)

Kanallar: anonim liniýa/poçta, intranetdäki görnüş, Compliance/IA bilen göni aragatnaşyk.
Repressiýalardan goramak. Ynsaply ýüz tutýanlara jogap çäreleri gadagan edilýär.
Amal: hasaba alyş, ilkinji baha bermek, derňew, akylly möhletlerde seslenme.

17) Düzgün-nyzam çäreleri

Diapazon: kouçingden/duýduryşdan başlap, işden aýrylmagyna we düzgünleşdirijilere/häkimiýetlere habar berilmegine çenli (zerur bolsa).
Ýörelgeler: adalat, proporsional, resminamalaşdyrmak.

18) Okuw we tassyklama

Onbording: Kod boýunça hökmany kurs, synag ≥ 85%.
Her ýyl gaýtadan attestasiýa we tanyşlygy tassyklamak (e-sign).
Dolandyryjylar we "duýgur" rollar üçin goşmaça modullar.

19) Ssenariýalar (dogry/nädogry)

A) "Çalt seljermek üçin" müşderi maglumatlarynyň doly eksportyna haýyşnama.
Dogry: DPO/Legal arkaly agregatlar/lakamlaşdyrmak, haýyş etmek.
Nädogry: PII-den CSV-ni söhbetdeşlige/poçta iberiň.

B) Gepleşikleriň dowamynda affiliatdan sowgat (biletler + agşamlyk nahary).
Dogry: boýun gaçyrmak/deklarasiýa, dolandyryjyny güýçlendirmek/Compliance.
Nädogry: ertesi gün şertnamany kabul etmek we gol çekmek.

C) Müşderi yzyna almagyň gijikdirilmegi barada soraýar (AML barlagy).

Dogry: "Töleg howpsuzlygynyň standart barlagy geçirilýär, netijesi barada habar bereris."

Nädogry: "Bizde ýuwmak şübhesi bar, garaşyň."

D) Içerki waka barada sosial ulgamda düşündiriş.
Dogry: teswir bermäň; köpçülikleýin habar beriş serişdelerini PR/Comms Lead.
Nädogry: jikme-jiklikleri aýan etmek, buýruklary günäkärlemek.

20) "Et/Etme" (şpargalka)

Iş: kärdeşleriňize hormat goýuň, resmi kanallary ulanyň, PII-ni gizläň, gapma-garşylyklary yglan ediň, şübhelenýän bolsaňyz soraň.
Etmäň: şertli sowgatlary kabul etmäň, oýunçylara basyş etmäň, syrlary paýlaşmaň, KPI üçin düzgünlerden aýlanyp geçmäň.

21) Resminamalar we saklamak

Kodeks (häzirki wersiýasy), tanyşlygyň tassyklamalary, okuw žurnallary, gyzyklanma gapma-garşylyklarynyň sanawy, sowgatlar/çykdajylaryň sanawy, derňew hasabatlary - retensiýa we elýeterlilik syýasatyna (RBAC) laýyklykda saklanylýar.

22) Üýtgetmeleri dolandyrmak (governance)

Wersiýa: vMAJOR. MINOR. PATCH; gözegçilik ýylda azyndan 1 gezek ýa-da uly kadalaşdyryjy/guramaçylyk üýtgetmelerinden soň.
Eýesi: Baş of Compliance (Legal/DPO/InfoSec/HR bilen bilelikde).
Aragatnaşyk: poçta, intranet, Q & A-sessiýalar, afişalar.

23) Çek-listler

Täze wersiýa çykmazdan ozal

• Syýasata baglanyşyklar täzelendi (AML/RG/GDPR/PCI/Ads).
• Esasy dillerde lokalizasiýa.
• LMS-de kurslar we tassyklamalar sazlandy.
• Whistleblowing kanallarynyň eýeleri bellendi.
• "Ertir näme etmeli" atly afişalar/1 sahypalyk sahypalar taýýarlandy.

Topar dolandyryjysy üçin

• 15 minutlyk "esasy töwekgelçilikler" brifi geçirildi.
• Gyzyklanma gapma-garşylyklarynyň deklarasiýalary kabul edildi.
• Sowgatlaryň/çykdajylaryň sanawy barlandy.
• CS/marketing skriptleri tassyklandy (jogapkär oýun/tipping-off ýok).

24) Netijelilik metrikasy

Coverage: Häzirki tassyklamaly işgärleriň% -i.
Training Pass Rate: ortaça bal/retests.
Whistleblowing Activity: ýüz tutmalar, reaksiýa/ýapylyş wagty.
Repeat Findings: gaýtalanýan düzgün bozmalar/okuw temalary.
Culture Pulse: etiki klimat boýunça pikir soralyşyklar, kanallara bolan ynam görkezijisi.

25) 30 günlük durmuşa geçirmek meýilnamasy

1-nji hepde

1. Koduň we steýkholderleriň eýesini bellemek (Legal/DPO/InfoSec/HR/Comms).
2. Bazarlaryň ýerli talaplaryny azaltmak; syýasatlara salgylanmalary ýygnamak.
3. v1. 0 we "ýokarky äheň" (Exec hat/wideo).

2-nji hepde

4. Mazmuny lokallaşdyrmak; 1 sahypa/afişalary taýýarlamak.
5. LMS sazlamak: kurs, synag, tanyşlygy tassyklamak.
6. Habar üçin kanallary aç (anonim, işlemegiň düzgünleri).

3-nji hepde

7. 2-3 toparda pilot; Q & A-sessiýalary; fidbeki düzetmek.
8. Dolandyryjynyň çek-sahypalaryny goşmak; sowgatlar/gapma-garşylyklar sanawyny başlamak.
9. CS/marketing skriptlerini täzelemek (RG/AML/mahabat).

4-nji hepde

10. Goýberiş v1. 0, X. senesine çenli hökmany tassyklama.
11. Habarlylyk kampaniýasynyň başlamagy (afişalar/bot-wizalar).
12. Gollanma üçin hasabat (coverage, soraglar, ilkinji signallar).

• Işgärleriň laýyklyk hakynda habardarlygy
• AML-okuwlar we işgärleri taýýarlamak
• Dashbord complayens we monitoring
• Waka pleýbuklary we ssenariler
• Kadalaşdyryjy hasabatlar we maglumatlaryň formatlary
• Içerki audit we daşarky audit
• Auditorçylyk barlag sanawlary we rebu
• Ygtyýarnamalaryň we gözegçilikleriň uzaldylmagy
• Sebitler boýunça kadalaşdyryjy kadalaryň üýtgemegi